در پروژه‌های صنعتی، ساختمانی و حتی نصب پرچم‌های بزرگ، استفاده از اتصالات مقاوم و قابل تنظیم اهمیت بالایی دارد. یکی از مهم‌ترین این قطعات، مهارکش است. اما این ابزار در انواع مختلفی تولید می‌شود که دو نوع پرکاربرد آن مهارکش چشمی و مهارکش چنگکی هستند. در این مقاله بررسی خواهیم کرد که تفاوت مهارکش چشمی و چنگکی در چیست و هرکدام در چه شرایطی کاربرد بهتری دارند.
پیش از ورود به تفاوت‌ها، لازم است بدانیم مهارکش چیست. مهارکش یک قطعه فلزی قابل تنظیم است که برای کشیدن، سفت‌کردن یا رگلاژ کردن سیم بکسل، زنجیر یا طناب در سازه‌ها و نصب‌های صنعتی استفاده می‌شود.
در نصب تجهیزاتی مانند قرقره پرچم، دکل‌های مخابراتی، داربست‌ها، تابلوهای تبلیغاتی یا سوله‌ها، مهارکش نقش حیاتی در تنظیم کشش و حفظ تعادل دارد. این قطعه معمولاً از فولاد یا استیل ساخته می‌شود و بسته به کاربرد، در انواع مختلفی عرضه می‌گردد.
مهارکش‌ها (Turnbuckles) قطعات مکانیکی بسیار مهمی در سازه‌های صنعتی و ساختمانی هستند که برای تنظیم کشش در کابل‌ها، زنجیرها یا سیم‌های فولادی به‌کار می‌روند. دو مدل پرکاربرد از این تجهیزات، مهارکش چشمی و مهارکش چنگکی هستند. در ادامه هرکدام را به‌صورت تخصصی معرفی می‌کنیم:
مهارکش چشمی از دو سر حلقه‌ای تشکیل شده که به آن «چشم» یا Eye گفته می‌شود. این حلقه‌ها از طریق پیچ یا پین به بخش‌های دیگر متصل می‌شوند. طراحی این مدل به‌گونه‌ای است که اتصال کاملاً محکم، ثابت و ایمن باشد.
مزیت اصلی: پایداری و ایمنی بالا
نکته: نصب آن نیاز به ابزار و زمان بیشتری دارد ولی در مقابل، دوام و اطمینان بیشتری فراهم می‌کند.
در این مدل، دو سر مهارکش به‌صورت قلاب یا چنگک طراحی شده‌اند. قلاب‌ها می‌توانند به سرعت به اجزای سازه گیر کرده یا از آن جدا شوند. این مدل بیشتر برای اتصال‌های موقتی یا مکرراً باز و بسته‌شونده کاربرد دارد.
مزیت اصلی: سرعت نصب و انعطاف بالا
نکته: نباید در کاربردهایی با لرزش یا فشار زیاد استفاده شود چون امکان دررفتن قلاب‌ها وجود دارد.
حالا به اصل موضوع می‌رسیم: تفاوت مهارکش چشمی و چنگکی در چیست؟ این دو نوع مهارکش از نظر ساختار، امنیت، نوع اتصال و موارد استفاده تفاوت‌های مشخصی دارند:
انتخاب بین مهارکش چشمی و چنگکی به عوامل مختلفی بستگی دارد:
اگر ایمنی، پایداری و نصب دائمی مدنظر شماست، مهارکش چشمی گزینه بهتری است.
اگر نیاز به تنظیم یا باز و بسته‌کردن مکرر دارید، مهارکش چنگکی پیشنهاد می‌شود.
برای مثال، اگر قصد نصب قرقره پرچم در فضای باز و در ارتفاع دارید، استفاده از مهارکش چشمی منطقی‌تر است، چون لرزش باد و عوامل جوی نباید باعث جدا شدن قلاب شود. اما در مواردی مثل چادرهای نمایشگاهی یا سازه‌های موقت، مهارکش چنگکی سرعت عمل بیشتری فراهم می‌کند.
صرف‌نظر از مدل چشمی یا چنگکی، هنگام استفاده از مهارکش به نکات زیر توجه کنید:
در پروژه‌های مهندسی، مهارکش معمولاً همراه با قطعاتی مانند بست چدنی برای اتصال ایمن سیم بکسل و کابل‌ها به کار می‌رود. بست چدنی به دلیل استحکام بالا، گزینه‌ای قابل اعتماد برای اتصالات دائمی است و مکمل مهارکش در بسیاری از سازه‌هاست. همچنین در کنار آن، تجهیزات جانبی دیگری مثل قرقره پرچم یا ریل‌های کشش نیز برای هدایت بهتر نیرو به‌کار می‌روند.
در پاسخ به این سؤال که تفاوت مهارکش چشمی و چنگکی در چیست؟ باید گفت که این دو مدل از نظر نوع اتصال، ایمنی، سرعت نصب و کاربرد، تفاوت‌های اساسی دارند. انتخاب درست میان این دو مدل، نه‌تنها باعث افزایش کارایی پروژه می‌شود، بلکه از خطرات احتمالی نیز جلوگیری می‌کند.
اگر در حال تجهیز یک سازه دائمی هستید، مهارکش چشمی را انتخاب کنید. اما اگر نیاز به نصب سریع یا اتصال موقت دارید، مهارکش چنگکی انتخابی هوشمندانه خواهد بود.
